Odbudowywanie miasta

Komuniści zafałszowali Warszawę, bo to służyło ich celom politycznym. Zburzyli fragmenty nie zniszczone przez Niemców, przebudowali na własną modłę centrum miasta, byle tylko stłamsić jego duszę. A na środku, niczym wielką kupę śmieci, nawalili Pałac Kultury. Teraz trudno się z tym uporać, gdyż brakuje pieniędzy. Można sobie wyobrazić, ile kosztowałoby zburzenie Pałacu i wybudowanie na tym miejscu centrum miasta z prawdziwego zdarzenia?! Podobnie wielkie pieniądze musiałoby kosztować zabudowanie placu wokół Pałacu i próba wkomponowania tego straszydła w pejzaż Warszawy.

Skoro nie mamy pieniędzy na przebudowę, budowę, odbudowę z kamienia, to trochę czarujemy, zaklinamy rzeczywistość i stare dekoracje usiłujemy natchnąć nowym duchem. To jest sens ulokowania muzeum Soclandu w Pałacu Kultury i Nauki im.Józefa Stalina.

Tworzenia Muzeum Powstania Warszawskiego w starej zajezdni tramwajowej na Woli nie ma takiego charakteru, ale jest jeszcze ważniejszym elementem odzyskiwania przez stolicę własnej historii. Aż trudno uwierzyć, że tyle lat trzeba było na nie czekać! Za PRL-u, co oczywiste, nikt z władz nie kwapił się do uczczenia generacji AK, ale wstyd to wielki, że dopiero po kilkunastu latach od powstania III RP, władze Warszawy podjęły stosowne decyzje. Prezydent Kaczyński trafnie nazwał stworzenie powstańczego muzeum sprawą honoru. I cieszę się, że nie były to puste słowa. "Historia mawiali Rzymianie to dzieje bohaterów". Res gestae. Dzieje Warszawy to dzieje jej bohaterów, nie tylko tych z Powstania Warszawskiego, ale również ich.

Nie chodzi tu przecież o tworzenie kolejnych pomników, choć i one są dla miasta istotne. Warszawa musi otrząsnąć się z totalizmu w swojej architekturze i urbanistyce, odzyskać charakter miasta europejskiego, jakim była kiedyś, miasta dla wolnych ludzi. Nie powinny nad nami dominować wielkie puste place i ogromne brzydkie gmaszyska. Oczywiście, piękno miastu nadają zwykle jego fragmenty, czy to starówki czy bardziej nowoczesne dzielnice , czy wreszcie centra. Warszawska starówka jest mała, do przejścia w 10 minut; gdzie jej do Krakowa?! Nowoczesnych dzielnic nie ma i długo nie będzie. Ale jakże są ładne cudem ocalałe przedwojenne kamienice na Mokotowskiej, Wilczej, Hożej i okolicach tych ulic. Wystarczy je odnowić, żeby ujrzeć wybitny zmysł estetyczny dawnych budowniczych. Odnowiona stara zajezdnia tramwajowa z Muzeum Powstania Warszawskiego w środku stanie się kolejnym ważnym elementem budowy nowej Warszawy. Warszawy prawdziwej.

A tak na marginesie, basowałbym za tym, żeby miasto sprzedało Pałac i przynależne mu grunty prywatnym inwestorom, zachowując sobie prawo akceptacji planów nowej, prywatnej zabudowy w tamtym miejscu. Można też sięgnąć do projektów zagospodarowania placu Defilad złożonych swojego czasu przez architektów na konkurs ogłoszony przez poprzednie władze miejskie. I sprzedać plac, Pałac i projekt razem. Pieniędzy ze sprzedaży wystarczyłoby na porządnie wyposażone Muzeum Powstania Warszawskiego i na szereg innych ważnych potrzeb miejskich. No i powstałoby wreszcie centrum miasta z prawdziwego zdarzenia. Co ważne, nie za pieniądze podatników. Wszystkim zaś, którzy używając rozmaitych argumentów - braku pieniędzy, złodziejskiej wyprzedaży, niepotrzebnym zamieszaniu w środku miasta, czy uroku placu Defilad odwodzą nas od tego, dedykuję spostrzeżenie Stanisława Jerzego Leca: "Zawsze znajdą się Eskimosi, którzy wypracują dla mieszkańców Konga Belgijskiego wskazówki zachowywania się w czasie upałów".

Powrót do archiwum